A sustracción de menores

Nas derradeiras semanas, atopámonos, toda a sociedade, inmersa nun dos moitos casos que se converten en mediáticos da noite para o día sen todavía saber moi ben como, falo do caso de Juana Rivas. A consecuencia directa da mediatización dun litixio é sempre a mesma: o feito de que se xenere un debate social no cal todos somos xuíz e parte aún e sen coñecer tódolos elementos do caso, a definición dos mesmos ou mesmo a súa cronoloxía. Neste caso o elemento de xuízo é a presunta existencia dunha sustracción e retención de menores, así como un secuestro.

O pasado mes de decembro, o Xulgado de Primeira Instancia do Civil de Granada do condenou a Juana Rivas pola comisión dun delito de sustracción de menores e, como é habitual ó pago das costas do caso. A denuncia foi levada a cabo pola avogacía do estado traspondo así a petición levada a cabo pola Autoridade Central Italiana. Prodúcese deste xeito una situación na cal una persoa obvia a lei e actúa de motu proprio, algo que, a ollos da xustiza solo é posible en casos autorizados excepcionalmente polo ordenamento xurídico. 

Entrando xa no análise do delito de sustracción de menores, hai que ubicalo no artigo 225 bis do Código Penal onde establece como conductas típicas –castigadas- as seguintes: 

• O traslado dun menor desde a súa residencia habitual sen consentimento do proxenitor con quen conviva habitualmente ou sen o das persoas ou cas que conviva habitualmente ou das institucións que teñan confiada a súa garda ou custodia.

Este é un exemplo que se produce habitualmente en supostos nos que o pai ou a nai  que soamente ten un réxime de visitas aproveita para a entrega do menor para exercer ese réxime de visitas levando ó menor a residir con el.

  

• A retención sería o segundo elemento, de xeito que se incumpra de modo grave a resolución xudicial ou administrativa na que se estableza o réxime de custodia. En ocasións existen causas para o incumprimento das mesmas, que terán que ser probadas se se entenden como xustificadas e, evidentemente, carrexar responsabilidade xudicial.

Actualmente non existe a posibilidade de denunciar – en vía penal – o incumprimento de elementos do acordo de separación como réxime de visitas, comunicacións ou estancias; sen embargo, ben é certo que existe o tipo delituoso da sustracción do menor por parte do proxenitor nun contexto de non convivencia habitual.

Xurisprudencialmente goza de gran importancia a Sentencia do Tribunal Supremo con data 19 de xaneiro de 2016, nela, ratifícase a condena a un pai como autor dun delito de sustracción de menores a penas de dous anos de prisión e inhabilitación especial para o exercicio da patria potestade. O motivo do que se deriva dita condena foi o feito de, oito anos antes, impedir inxustificadamente que a nai do menor pasase o mes de agosto co seus fillos pese a ser requirido por unha sentencia xudicial; produciuse, ademais un dano económico, ó perder unha viaxe. A non restitución dos menores e a falta de comunicación da ubicación dos mesmos por parte do pai adaptouse á conducta típica prevista no Código Penal.

A modo de conclusión é importante facer mención á aceptación social da que goza o feito de “tomarse a xustiza pola propia man” nalgúns supostos entre os que destaca a sustracción de menores nun caso de conflitividade latente entre os seus pais, unha aceptación social que pode crear un precedente arriscado tanto para este tipo de delitos en particular como para outros en xeral.

Se cres que foi interesante, dalle a "me gusta" a nosa páxina de Facebook  e comparte o presente blog nas túas RRSS porque #CompartindoEducas.